مشاوره استقرار 17025
استاندارد ISO/IEC 17025 یک استاندارد بینالمللی است که مربوط به نیازهای کیفیت در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون است. استقرار استاندارد 17025 در یک آزمایشگاه میتواند مراحلی را طی کند. در زیر مراحل عمومی استقرار استاندارد 17025 را بررسی میکنیم:
مرحله اول : آشنایی با استاندارد 17025
در این مرحله، مدیران و کارکنان آزمایشگاه باید با استاندارد ISO/IEC 17025 آشنا شوند. آنها باید درک کاملی از الزامات استاندارد داشته باشند و نقش و اهمیت آن را در بهبود کیفیت فرآیندهای آزمون و کالیبراسیون درک کنند. استاندارد ISO/IEC 17025 یک استاندارد بینالمللی است که به طور عمده در صنعت آزمایشگاهی و کالیبراسیون مورد استفاده قرار میگیرد.
این استاندارد توسط سازمان بینالمللی استانداردها (ISO) و کمیته بینالمللی الکتروتکنیکی (IEC) توسعه و تدوین شده است. هدف اصلی استاندارد 17025، تضمین کیفیت و صحت نتایج آزمایشگاهی است.
این استاندارد شامل الزاماتی برای سیستم مدیریت کیفیت در آزمایشگاهها است و مراحل مختلف انجام آزمایشها، اعتبارسنجی و کالیبراسیون دستگاهها را پوشش میدهد.
با رعایت استاندارد 17025، آزمایشگاهها قادر خواهند بود تا اعتماد قابل قبولی به نتایج خود برسانند و اعتبار لازم را در صنعت به دست آورند.
استاندارد 17025 شامل الزاماتی است که در زمینههای مختلفی مانند ساختار سازمانی، منابع انسانی، امکانات و تجهیزات، روشهای آزمایشی، اعتبارسنجی و کالیبراسیون، ضبط دادهها و گزارشدهی، انتقال نمونه و خدمات آزمایشگاهی و غیره قرار دارد.
با رعایت استاندارد 17025، آزمایشگاهها میتوانند از مزایایی مانند افزایش اعتماد مشتریان، بهبود عملکرد آزمایشگاهی، کاهش خطاها و ریسکها، بهبود سیستمهای آزمایشی و کالیبراسیون، ورود به بازارهای بینالمللی و رقابتیتر شدن بهرهمند شوند.
مهمترین مزیت استفاده از استاندارد 17025 این است که به طور مستقیم بر کیفیت و قابلیت اعتماد نتایج آزمایشگاهی تأثیر میگذارد و مشتریان قادر خواهند بود به راحتی بر اعتبار آزمایشگاه اعتماد کنند.
مرحله دوم : بررسی و تحلیل موقعیت فعلی آزمایشگاه
معیار 17025 استاندارد بینالمللی است که به آزمایشگاهها و مراکز کنترل کیفیت مرتبط با آزمایشها و کالیبراسیون اعمال میشود. این استاندارد توسط سازمان بینالمللی استانداردسازی (ISO) تعیین شده است و مشخصاتی را برای اجرای صحیح آزمونها و اطمینان از دقت و قابلیت اعتماد نتایج تأیید میکند.
برای بررسی و تحلیل موقعیت فعلی آزمایشگاه برای استقرار استاندارد 17025، میتوانید به موارد زیر توجه کنید:
- سیاستها و راهبردها: بررسی سیاستها و راهبردهای آزمایشگاه برای اجرای استاندارد 17025 از جمله تعیین اهداف کیفیت، ایجاد فرآیندهای مستندسازی، ارزیابی ریسکها و برنامهریزی برای بهبود پیوسته میتواند ابتداییترین مرحله در ارزیابی موقعیت فعلی باشد.
- ساختار سازمانی: بررسی ساختار سازمانی آزمایشگاه و تعیین میزان تعهد و پشتیبانی مدیریت برای اجرای استاندارد 17025 از جمله تخصیص منابع، مسئولیتها و اختیارات، و ایجاد فرآیندهای ارتباطی موثر باعث بهبود مستمر و اجرای صحیح استاندارد میشود.
- نیازمندیهای زیرساختی: ارزیابی تجهیزات و نیازمندیهای زیرساختی مورد استفاده در آزمایشگاه به منظور اطمینان از دقت و صحت نتایج، ایجاد محیط مناسب برای اجرای آزمونها، و مدیریت ریسکهای احتمالی در ارتباط با زیرساختها میتواند در تحلیل موقعیت فعلی کمک کند.
- فرآیندها و روشها: بررسی فرآیندها و روشهای استفاده شده در آزمایشگاه به منظور اطمینان از صحت و قابلیت اعتماد نتایج، استفاده از روشهای استاندارد و معتبر، ایجاد روشهای آزمون و کالیبراسیون، و ضبط و مستندسازی فرآیندها میتواند بخش مهمی از بررسی باشد.
- ضبط و مستندسازی: بررسی روشها و سیستمهای ضبط و مستندسازی نتایج و فرآیندها در آزمایشگاه به منظور اطمینان از قابل دسترسی، پیگیری و بازبینی نتایج در صورت نیاز میتواند مورد توجه قرار گیرد.
- ارزیابی خطر و کنترل کیفیت: ایجاد روشهای ارزیابی و کنترل خطر برای تشخیص و کاهش عوامل محتمل خطر و تأمین کیفیت آزمونها، اطمینان از صحت نتایج و حفظ رضایت مشتریان را فراهم میکند.
- آموزش و توسعه: بررسی نیازمندیهای آموزشی، توسعه دانش و مهارت کارکنان آزمایشگاه در خصوص استاندارد 17025 و روشهای به روز شده میتواند در بهبود فرآیندها و اجرای صحیح استاندارد کمک کند.
با توجه به بررسی و تحلیل این عوامل، میتوانید موقعیت فعلی آزمایشگاه را در خصوص استقرار استاندارد 17025 تحلیل کرده و نقاط قوت و ضعف را شناسایی کرده و برنامههای بهبودی برای تطبیق با این استاندارد تدوین نمایید.
مرحله سوم: تشخیص نقاط ضعف و قوت آزمایشگاه
در این مرحله، یک بررسی جامع از فرآیندهای آزمون و کالیبراسیون موجود در آزمایشگاه انجام میشود. نقاط قوت و ضعف شناسایی میشوند و نیازمندیهای استاندارد 17025 با فرآیندهای موجود مقایسه میشوند.
برای تشخیص نقاط ضعف و قوت آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون به منظور استقرار استاندارد 17025، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
تشخیص نقاط ضعف:
- مرور استانداردها: استاندارد 17025 شامل مجموعه ای از الزامات فنی و مدیریتی است. بررسی و مرور دقیق این استاندارد و تطبیق آن با عملکرد آزمایشگاه میتواند نقاط ضعف را مشخص کند.
- ارزیابی مستندات: بررسی مستندات آزمایشگاه از جمله سیاستها، رویهها، راهنماها و دستورالعملها به منظور شناسایی نقاط ضعف ممکن استفاده شود. این ارزیابی میتواند نشان دهد که آیا مستندات منطبق بر الزامات استاندارد هستند یا خیر.
- بررسی تجهیزات: بررسی و ارزیابی تجهیزات آزمایشگاه به منظور اطمینان از صحت و قابلیت اعتماد آنها. شناسایی نقاط ضعف و نیازهای بهبودی در تجهیزات میتواند از طریق بررسی کیفیت، دقت، دقت و عملکرد آنها انجام شود.
- ارزیابی مهارتها و آموزش: بررسی میزان آموزش و تجربه کارکنان آزمایشگاه به عنوان یک عامل اساسی برای تعیین نقاط ضعف و نیازهای آموزشی است. شناسایی نقاط ضعف در مهارتها و تجربیات کارکنان میتواند از طریق ارزیابی عملکرد، مرور رزومهها و بررسی مدارک آموزشی انجام شود.
تشخیص نقاط قوت:
- ارزیابی مستندات: بررسی مستندات آزمایشگاه به منظور شناسایی نقاط قوت و تطبیق آنها با الزامات استاندارد 17025. این ارزیابی میتواند نشان دهد که آیا مستندات برآورده کننده الزامات استاندارد هستند یا خیر.
- ارزیابی تجهیزات: بررسی تجهیزات آزمایشگاه به منظور اطمینان از صحت و قابلیت اعتماد آنها. شناسایی نقاط قوت و توانمندیهای تجهیزات میتواند از طریق بررسی کیفیت، دقت، دقت و عملکرد آنها انجام شود.
- ارزیابی مهارتها و آموزش: بررسی میزان آموزش و تجربه کارکنان آزمایشگاه به عنوان یک عامل اساسی برای تعیین نقاط قوت. شناسایی نقاط قوت در مهارتها و تجربیات کارکنان میتواند از طریق ارزیابی عملکرد، مرور رزومهها و بررسی مدارک آموزشی انجام شود.
- ارزیابی فرایندها و سیستمها: بررسی عملکرد فرایندها و سیستمهای مدیریتی در آزمایشگاه به منظور تشخیص نقاط قوت. این ارزیابی میتواند نشان دهد که آیا فرایندها به طور کامل و مؤثر اجرا میشوند و سیستمهای مدیریتی مناسبی برای تضمین کیفیت و رضایت مشتری در آزمایشگاه وجود دارد یا خیر.
با انجام این اقدامات و شناسایی نقاط ضعف و قوت، میتوان برنامههای بهبودی مؤثر را برای استقرار استاندارد 17025 در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون تعیین کرد.
مرحله چهارم: تهیه خط مشی کیفیت
در این مرحله، سیاستهای کیفیت مربوط به آزمایشگاه تهیه میشود. این سیاستها باید با الزامات استاندارد 17025 سازگاری داشته باشند و تعهد آزمایشگاه به بهبود مستمر کیفیت را نشان دهند.
تهیه سیاست کیفیت برای استاندارد ISO/IEC 17025 یک فرآیند مهم است که به شرکتها و سازمانها کمک میکند تا رویکردها و تعهدات خود را در زمینه کیفیت و اعتبار آزمایشگاهی مشخص کنند. در زیر یک راهنمای کلی برای تهیه سیاست کیفیت بر اساس استاندارد 17025 ارائه میشود:
بررسی استاندارد 17025: قبل از شروع به تهیه سیاست کیفیت، مطالعه کامل استاندارد ISO/IEC 17025 ضروری است. درک دقیق از مفاد استاندارد و الزامات آن به شما کمک میکند تا سیاست کیفیتی که با الزامات استاندارد سازگار است را تهیه کنید.
تعریف اهداف: اهداف عمومی شما باید با الزامات استاندارد سازگار باشند. برای تهیه سیاست کیفیت، اهداف کلی خود را مشخص کنید که شامل بهبود کیفیت خدمات، ارتقای رضایت مشتریان، رعایت اصول علمی و فنی، اطمینان از دقت و قابلیت اعتماد نتایج آزمایشگاهی و مدیریت موثر و کارآمد منابع میشود.
تهیه سیاست: با توجه به اهداف تعیین شده، سیاست کیفیت را تهیه کنید. سیاست کیفیت باید از سازمان خود بازتاب داشته و در آن تعهدات مدیریت بالا در خصوص کیفیت و استانداردهای استاندارد 17025 مشخص شوند. سیاست باید به طور واضح تعریف شود و به کلیه کارکنان و عموم افراد مرتبط با آزمایشگاه اطلاع رسانی شود.
تدوین راهبردها و روشها: راهبردها و روشها برای رسیدن به اهداف کیفیت در سازمان شما تدوین شوند. این شامل تعیین مسئولیتها، راهکارهای اجرایی، برنامههای آموزشی، روشهای نظارتی، فرآیندهای ارزیابی و بهبود است.
تهیه سندهای مرتبط: برای پشتیبانی از سیاست کیفیت، میتوانید سندهای مرتبطی مانند راهنماها، فرمها، روشها، فرآیندها و دستورالعملهای کیفیت تهیه کنید. این سندها باید با سیاست کیفیت هماهنگ باشند و در کلیه مراحل فعالیتهای آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرند.
ترویج و اعمال سیاست کیفیت: سیاست کیفیت باید به کلیه کارکنان آموزش داده شود و در سازمان ترویج شود. اعمال سیاست کیفیت باید برای همه کارکنان الزامی باشد و باعث شود که همگی به دقت و صحت فعالیتهای خود توجه کنند.
بررسی و بهبود مداوم: سیاست کیفیت باید به صورت مداوم بررسی و ارزیابی شود. برنامههای دورهای برای بررسی و بهبود سیاست کیفیت باید تعیین شوند و اطمینان حاصل شود که سیاست همچنان با الزامات استاندارد سازگار است و به درستی اجرا میشود.
تهیه سیاست کیفیت برای استاندارد ISO/IEC 17025 نیازمند آگاهی کامل از استاندارد و شناخت دقیق از فرآیندهای آزمایشگاهی است. از این رو، درصورت لزوم، بهتر است با کارشناسان متخصص در زمینه مدیریت کیفیت مشورت کنید تا به شکل صحیحی سیاست کیفیت خود را تهیه و پیاده سازی کنید.
الگو و نمونه کامل سیاست (خط مشی) کیفیت استاندارد 17025 برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون شامل موارد زیر است:
عنوان سند: سیاست (خط مشی) کیفیت برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون
1. مقدمه:
این سیاست (خط مشی) به منظور تعیین استراتژیها، اهداف و تعهدات ما درباره کیفیت برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون تهیه شده است. هدف اصلی این سیاست، تضمین اعتبار، دقت و صحت نتایج آزمون و کالیبراسیون است.
2. اهداف:
- ارائه خدمات آزمایشگاهی با کیفیت بالا و قابل اعتماد به مشتریان و سایر ذینفعان.
- رعایت استانداردها و الزامات مربوط به کیفیت برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون.
- ارتقای عملکرد آزمایشگاه و بهبود مستمر فرایندها و روشهای آزمون و کالیبراسیون.
- پیشرفت در زمینه توسعه فناوریهای جدید و بهروز رسانی تجهیزات و نرمافزارهای مورد استفاده.
3. اصول و رویهها:
- رعایت استانداردها و الزامات استاندارد 17025 در تمامی فرایندها و فعالیتهای آزمایشگاه.
- تضمین صحت و قابل اعتماد بودن نتایج آزمون و کالیبراسیون از طریق استفاده از روشهای استاندارد شده و کنترل کیفیت مستمر.
- ارتقاء مهارتها و دانش فنی کارکنان آزمایشگاه از طریق آموزش و آموزشهای مستمر.
- انجام بازبینیها و ارزیابیهای داخلی و خارجی به منظ
ور ارزیابی و بهبود عملکرد آزمایشگاه.
- رعایت نیازهای مشتریان و ارتباط موثر با آنها برای تامین رضایتمندی آنها.
4. مسئولیتها:
- مدیران بر عهده دارند که سیاست (خط مشی) کیفیت را در آزمایشگاه پیاده کنند و منابع لازم را برای اجرای آن فراهم کنند.
- کارکنان باید از طریق آموزشها و راهنماییهای مورد نیاز، به عملکرد درست و استاندارد فرایندها و روشهای کاری آشنا شوند و آنها را رعایت کنند.
- مسئولیت کالیبراسیون و کنترل کیفیت تجهیزات آزمایشگاه به عهده بخش مربوطه است و باید به طور دورهای انجام شود.
5. مرور و بهروزرسانی:
این سیاست باید در دورههای منظم مورد بازبینی و بهروزرسانی قرار گیرد تا با الزامات و استانداردهای جدید کیفیت هماهنگ شود.
6. منابع:
منابع مورد نیاز برای پیادهسازی این سیاست باید شناسایی و فراهم شوند و مدیران باید تأمین کنندهها و منابع مورد نیاز را انتخاب کنند.
7. ارزیابی عملکرد:
عملکرد آزمایشگاه باید به طور منظم ارزیابی شود تا بهبودهای لازم را در فرایندها و روشهای کاری اعمال کند.
8. اعتباربخشی:
این سیاست باید به تمامی کارکنان آزمایشگاه ارائه شود و باید قابل دسترسی باشد. همچنین، بهبودها و تغییرات در این سیاست باید به کارکنان اطلاع داده شود.
این یک الگوی کلی برای سیاست کیفیت در آزمایشگاهه ای آزمون و کالیبراسیون است. شما میتوانید این الگو را با توجه به نیازهای و مشخصات خاص آزمایشگاه خود تنظیم و بهبود دهید.
مرحله پنجم: تهیه و بروزرسانی راهنماها و فرمها
در این مرحله، راهنماها، فرمها و اسناد مربوط به آزمایشگاه بر اساس استاندارد 17025 تهیه و به روزرسانی میشوند. این اسناد شامل راهنمای اجرایی فرآیندها، فرمهای گزارش آزمون و کالیبراسیون، دفترچه راهنمایی نمونهبرداری، دفترچه راهنمایی ترجمه و تفسیر نتایج، فرمهای ثبت اطلاعات و غیره است.
برای تهیه و بروزرسانی راهنماها و فرمها برای استقرار استاندارد ISO/IEC 17025 در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
1. بررسی نیازها: ابتدا نیازهای خاص آزمایشگاه را بررسی کنید. این شامل نیازهای قانونی، نیازهای مشتریان، نیازهای صنعت و نیازهای استاندارد 17025 است. با بررسی این نیازها میتوانید لیستی از راهنماها و فرمهای مورد نیاز را تهیه کنید.
2. تهیه راهنماها: بر اساس نیازها، راهنماها را تهیه کنید. راهنماها باید دقیق، کامل و قابل فهم باشند. آنها باید فرآیندها و روشهای کاری را به صورت مرحله به مرحله شرح دهند و مسئولیتها و وظایف مربوط به هر مرحله را مشخص کنند. همچنین، باید راهنماها را به صورت مستمر بروزرسانی کنید تا با تغییرات استانداردها و نیازها همگام شوند.
3. تهیه فرمها: فرمها میتوانند برای ثبت اطلاعات، گزارشدهی، ثبت عملیات و غیره استفاده شوند. براساس نیازها، فرمهای لازم را تهیه کنید. فرمها باید شامل اطلاعات مورد نیاز باشند و مکانهایی برای وارد کردن اطلاعات فراهم کنند. همچنین، مطمئن شوید که فرمها در دسترس همه کارکنان قرار دارند و به روزرسانی میشوند.
4. بروزرسانی مداوم: استاندارد 17025 و نیازها ممکن است در طول زمان تغییر کنند. بنابراین، برای حفظ تطابق آزمایشگاه با استاندارد، باید راهنماها و فرمها را به صورت مداوم بروزرسانی کنید. بررسی تغییرات در استاندارد و نیازها و اعمال آنها در راهنماها و فرمها میتواند به آزمایشگاه کمک کند تا همیشه در حالت تطابق باشد.
5. ارزیابی و بازبینی: به منظور اطمینان از کارایی راهنماها و فرمها، باید آنها را مرتباً ارزیابی و بازبینی کنید. از طریق بازخوردهای کاربران و ارزیابیهای داخلی، مشکلات و نقاط ضعف را تشخیص داده و راهنماها و فرمها را بر اساس نیازهای بهبود مداوم بهبود دهید.
با رعایت این مراحل، میتوانید راهنماها و فرمهای مورد نیاز را برای استقرار استاندارد 17025 در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون تهیه و بروزرسانی کنید.
مرحله ششم: طراحی ساختار سازمانی
در این مرحله، ساختار سازمانی آزمایشگاه باید بر اساس الزامات استاندارد 17025 طراحی شود. این شامل تعیین مسئولیتها و وظایف، ایجاد تیمهای کیفیت، تعیین سطوح سلسله مراتبی و تعیین نقشه جریان کار است.
-
مدیریت ارشد:
- مدیرعامل یا رئیس آزمایشگاه: شخصی که مسئولیت عملکرد کلی آزمایشگاه را بر عهده دارد و با تصمیمگیریهای استراتژیک مرتبط است.
-
واحد مدیریت کیفیت:
- مدیر کیفیت: شخصی که بر عهده ایجاد و حفظ سیستم مدیریت کیفیت استاندارد 17025 است.
-
واحد فنی:
- رئیس آزمایشگاه: شخصی که مسئولیت عملیات روزانه آزمایشگاه را بر عهده دارد.
- مدیر فنی : مسئول برقراری الزامات فنی و هماهنگی متخصصان بوده و علاوه بر الزامات 17025 بر دستورالعملهای فنی نیز اشراف دارد. این فرد و جانشین وی توسط مرکز ملی تایید صلاحیت ارزیابی می شوند
- متخصص ها: کارشناسان فنی که به طور مستقل فرآیندهای آزمون و کالیبراسیون را انجام میدهند.
-
واحد تضمین کیفیت:
- مدیر تضمین کیفیت: شخصی که بر عهده بررسی و ارزیابی کیفیت فرآیندها و فعالیتهای آزمایشگاه است.
-
واحد مشتری:
- مدیر روابط مشتری: شخصی که ارتباط با مشتریان را بر عهده دارد و نیازها و توقعات آنها را دریافت میکند.
-
واحد آموزش:
- مدیر آموزش: شخصی که بر عهده ارائه آموزشهای مورد نیاز برای کارکنان آزمایشگاه است.
-
واحد مالی و اداری:
- مدیر مالی: شخصی که مسئولیت مدیریت امور مالی و بودجهبندی را بر عهده دارد.
- مدیر اداری: شخصی که مسئولیت مدیریت امور اداری و منابع انسانی را بر عهده دارد.
این ساختار سازمانی به صورت هیئت مدیره یا گروههای عملیاتی میتواند سازماندهی شود. هر واحد مسئولیتها و وظایف خاصی را بر عهده دارد و باید در هماهنگی با سایر واحدها عمل کند. همچنین، هماهنگی و ارتباط بین واحدها برای تضمین کیفیت و توافق در روشها و فرآیندها بسیار مهم است.
در هر واحد، میتوانید سطوح سلسله مراتبی را تعیین کنید و تعیین کنندههای اختیار و مسئولیت را مشخص کنید تا فرآیندها به طور موثر و کارآمد اجرا شوند. همچنین، هماهنگی و همکاری بین واحدها از طریق جلسات منظم و ارتباطات روزمره باید تسهیل شود.
در زیر یک نمونه ساختار سازمانی برای استقرار استاندارد 17025 در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون آورده شده است:
1. مدیر عامل یا رئیس آزمایشگاه
- مدیریت عالی و تصمیمگیریهای استراتژیک
2. واحد مدیریت کیفیت
- مدیر کیفیت: ایجاد و حفظ سیستم مدیریت کیفیت و تضمین تطابق با استاندارد 17025
3. واحد فنی
- رئیس آزمایشگاه: مسئولیت عملیات روزانه آزمایشگاه و هماهنگی با تیم فنی
- کارشناسان فنی: انجام آزمونها و کالیبراسیونها به طور مستقل
4. واحد تضمین کیفیت
- مدیر تضمین کیفیت: بررسی و ارزیابی کیفیت فرآیندها و فعالیتهای آزمایشگاه، ارائه راهکارهای بهبود
5. واحد مشتری
- مدیر روابط مشتری: ارتباط با مشتریان، دریافت نیازها و توقعات مشتریان
6. واحد آموزش
- مدیر آموزش: ارائه آموزشهای مورد نیاز برای کارکنان آزمایشگاه
7. واحد مالی و اداری
- مدیر مالی: مدیریت امور مالی و بودجهبندی
- مدیر اداری: مدیریت امور اداری و منابع انسانی
این ساختار سازمانی میتواند در هماهنگی با اندازه و نیازهای خاص آزمایشگاه تنظیم شود. هر واحد مسئولیتها و وظایف خاصی را بر عهده دارد و باید با سایر واحدها در تطابق با استاندارد 17025 همکاری کند. همچنین، هماهنگی و ارتباط ب
ین واحدها برای ارتقاء کیفیت و بهبود فرآیندها بسیار حیاتی است.
مرحله هفتم: آموزش و آگاهی بخشی
در این مرحله، برنامههای آموزشی برای کارکنان آزمایشگاه تهیه میشود. آموزشها باید شامل آموزش استاندارد 17025، روشهای کیفیت، فرآیندهای آزمون و کالیبراسیون و استفاده صحیح از اسناد آزمایشگاهی باشند.
آموزش در استقرار استاندارد 17025 در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون بسیار مهم و ضروری است. زیرا آموزش به کارکنان آزمایشگاه اطلاعات و مهارتهای لازم را برای اجرای صحیح و موثر فرآیندهای استاندارد فراهم میکند. در زیر شیوهها و اهمیت آموزش در استقرار استاندارد 17025 را بررسی میکنیم:
1. شیوه آموزش:
- ایجاد برنامه آموزشی: بر اساس نیازهای آزمایشگاه، برنامه آموزشی جامعی برای کارکنان تدوین شود.
- ارائه آموزشهای تئوری: در این آموزشها، اصول استاندارد 17025، الزامات فنی، فرآیندها و روشهای مربوط به آزمون و کالیبراسیون تشریح شود.
- آموزش عملی: کارکنان باید بتوانند مفاهیم تئوری را در عمل اجرا کنند. آموزش عملی بر روی فرآیندها، تجهیزات و نرمافزارهای استفاده شده در آزمون و کالیبراسیون تمرین شود.
- آموزش به روز رسانی: با توجه به تغییرات در استاندارد و فناوریهای جدید، آموزشها باید به روزرسانی شده و به کارکنان ارائه شوند.
2. اهمیت آموزش:
- تطابق با استاندارد: آموزش کارکنان در مورد استاندارد 17025 به آزمایشگاه کمک میکند تا در تمامی الزامات و فرآیندهای استاندارد تطابق داشته باشد.
- افزایش کیفیت: با آموزش کارکنان در مورد مهارتهای لازم، خطاها و نقصها در فرآیندها کاهش یافته و کیفیت خدمات آزمایشگاه بهبود مییابد.
- بهبود عملکرد: کارکنان با داشتن دانش و مهارت لازم، قادر به اجرای دقیق و صحیح فرآیندها میشوند که منجر به بهبود عملکرد آزمایشگاه میشود.
- ایجاد اعتماد: آموزش کارکنان به مشتریان نشان میدهد که آزمایشگاه به کیفیت خدمات خود اهمیت میدهد و اعتماد مشتریان را بالا میبرد.
- ایمنی و بهداشت: آموزش کارکنان در مورد ایمنی و بهداشت در آزمایشگاه به پیشگیری از حوادث و صدمات کمک میکند.
آموزش در استقرار استاندارد 17025 نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت و عملکرد آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون دارد. بنابراین، برنامهریزی و اجرای مناسب آموزشهای لازم به کارکنان حائز اهمیت است.
روش اجرایی آموزش در استاندارد 17025 برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون میتواند شامل مراحل زیر باشد:
1. تشخیص نیازهای آموزشی:
- بررسی نیازهای آموزشی فعلی و آینده آزمایشگاه بر اساس الزامات استاندارد 17025 و نیازهای کارکنان.
- شناسایی موضوعاتی که نیاز به آموزش دارند، مانند اصول استاندارد، روشهای آزمون، فنون کالیبراسیون و استفاده از تجهیزات.
2. طراحی برنامه آموزشی:
- تعیین اهداف آموزشی برای هر موضوع.
- تدوین برنامه زمانبندی آموزشی بر اساس اولویتبندی و تعداد کارکنان مشمول.
- انتخاب روشهای آموزشی مناسب مانند کلاس درس، آموزش آنلاین، کارگاههای آموزشی، آموزش عملی و مطالعات موردی.
3. اجرای آموزش:
- انتخاب مدرسین ماهر و متخصص برای ارائه آموزشها.
- ارائه آموزشهای تئوری با استفاده از اسلایدها، جزوات، کتابها و منابع آموزشی دیگر.
- برگزاری آموزشهای عملی و تمرینات بر روی فرآیندها، تجهیزات و نرمافزارهای مورد استفاده.
- استفاده از مطالعات موردی و نمونههای عملی برای توضیح مفاهیم و کاربردهای عملی.
4. ارزیابی آموزش:
- ارزیابی دانش و مهارت کارکنان پس از پایان آموزش بر اساس اهداف آموزشی تعیین شده.
- انجام بازخورد کارکنان و جمعآوری ن
ظرات در مورد کیفیت و اثربخشی آموزش.
- تجمیع اطلاعات ارزیابی برای بهبود برنامه آموزشی آینده.
5. آموزش به روزرسانی:
- برنامهریزی برای به روزرسانی آموزشها در صورت تغییرات در استاندارد 17025 یا فناوریهای مرتبط.
- اطلاعرسانی به کارکنان در مورد آموزشهای به روز شده و اجرای مجدد آنها در صورت لزوم.
روش اجرایی آموزش در استاندارد 17025 برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون باید با توجه به نیازها و ویژگیهای هر آزمایشگاه تنظیم شود. این روشها باید تضمین کنندهی انتقال دقیق و موثر دانش و مهارتهای مورد نیاز به کارکنان باشند تا بهبود کیفیت و عملکرد آزمایشگاه را تضمین کنند.
مرحله هشتم: اجرای آزمون
اجرای آزمون و کالیبراسیون با استفاده از استاندارد 17025: در این مرحله، فرآیندهای آزمون و کالیبراسیون بر اساس الزامات استاندارد 17025 اجرا میشوند. این شامل استفاده از روشهای استاندارد، کنترل کیفیت نمونهبرداری، اعتبارسنجی تجهیزات و سیستمها، ثبت و پردازش دادهها، گزارشدهی نتایج و مراقبت از نمونهها است.
مرحله اجرای آزمون با استفاده از استاندارد 17025 در استقرار استاندارد 17025 شامل مراحل زیر میشود:
1. بررسی نیازمندیها:
- بررسی و تحلیل نیازمندیهای آزمایشی که باید در آزمون ارائه شود.
- شناسایی پارامترها، شرایط و محدودیتهایی که باید در آزمون رعایت شوند.
2. تهیه روش آزمون:
- تدوین و تهیه روش آزمون که شامل فرآیندها، فرمولها، روشهای اندازهگیری، تجهیزات مورد استفاده و استانداردهای مرتبط باشد.
- اطمینان حاصل کردن از اینکه روش آزمون مطابق با الزامات استاندارد 17025 است.
3. برنامهریزی آزمون:
- تعیین برنامه زمانبندی آزمون بر اساس میزان اهمیت و اولویت آزمونها.
- تعیین نیازمندیهای مالی، انسانی و فنی برای اجرای آزمون.
- انجام بررسیهای ایمنی و بهداشت موردنیاز برای آزمون.
4. اجرای آزمون:
- انجام فرآیندهای آزمون به صورت دقیق و مطابق با روش آزمون تهیه شده.
- استفاده از تجهیزات معتبر و کالیبره شده برای انجام آزمون.
- ثبت دادههای آزمون و ارزیابی نتایج بر اساس معیارهای تعیین شده در روش آزمون.
5. بررسی و تحلیل نتایج:
- ارزیابی نتایج آزمون با استفاده از روشهای آماری و تحلیلی مناسب.
- مقایسه نتایج با محدودههای قبولی و استانداردها.
- ارائه گزارش نتایج آزمون به مدیریت و مشتریان مربوطه.
6. اصلاح و بهبود:
- اقدام به اصلاح و بهبود روش آزمون در صورت نیاز.
- بررسی نتایج آزمون و مطابقت آن با استاندارد 17025.
- اعمال تغییرات لازم در روش آزمون برای بهبود عملکرد.
مراحل فوق برای هر آزمون و فعالیت آزمایشگاهی میبایست مطابق با استاندارد 17025 و دستورالعملهای داخلی آزمایشگاه صورت گیرد. این مراحل به منظور اطمینان از صحت، دقت و قابلیت تکرار پذیری نتایج آزمون انجام میشوند.
استاندارد 17025 مربوط به تصمیمگیری در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون نیست، بلکه به الزامات عملکرد فنی آزمایشگاهها میپردازد. با این حال، در استاندارد 17025 تعدادی اصول کلی و راهنماییها برای تصمیمگیری در آزمایشگاهها وجود دارد. در زیر به برخی از این قواعد تصمیمگیری اشاره میکنم:
1. رصد و کنترل فرآیندها:
- رصد و کنترل فرآیندها به منظور اطمینان از کیفیت نمونهبرداری، آزمون و کالیبراسیون انجام میشود.
- تصمیمگیری بر اساس دادههای جمعآوری شده از فرآیندها و نتایج آزمونها انجام میشود.
2. مدیریت خطاها:
- شناسایی و مدیریت خطاها و عوامل تأثیرگذار بر دقت و صحت نتایج آزمون انجام میشود.
- تصمیمگیری بر اساس تحلیل خطاها و اعمال تغییرات جهت بهبود فرآیندها و کاهش خطاها انجام میشود.
3. استفاده از روشهای صحیح آزمون:
- استفاده از روشهای آزمون معتبر و مناسب برای اندازهگیری و ارزیابی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و فیزیولوژیکی نمونهها.
- تصمیمگیری بر اساس نتایج آزمون و مقایسه آنها با مقادیر استاندارد و محدودههای قبولی انجام میشود.
4. ضمانت کیفیت:
- اعمال سیستمها و روشهای ضمانت کیفیت برای کنترل کیفیت نمونهها، دقت و صحت نتایج آزمون و اعت
بارسنجی تجهیزات استفاده شده.
- تصمیمگیری بر اساس نتایج ضمانت کیفیت و اعمال تغییرات و بهبودهای لازم.
5. اطلاع رسانی به مشتریان:
- ارائه اطلاعات صحیح و قابل فهم برای مشتریان در مورد نتایج آزمون، محدودیتها و عدم قطعیتهای مربوط به آزمون.
- تصمیمگیری بر اساس نتایج آزمون و اطلاعات مشتری برای ارائه گزارشات و توضیحات دقیق به مشتریان.
در هر صورت، برای دقیقتر و کاملتر فهمیدن قواعد تصمیمگیری در استاندارد 17025، توصیه میشود به متن کامل استاندارد مراجعه کنید.
مرحله نهم: ارزیابی و بهبود فرآیندها
در این مرحله، فرآیندهای آزمون و کالیبراسیون بر اساس الزامات استاندارد 17025 مورد ارزیابی قرار میگیرند. نیازمندیهای استاندارد برای هر فرآیند تعیین میشوند و اقدامات بهبود لازم انجام میشود.
ارزیابی و بهبود فرآیندها در استاندارد 17025 برای آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون بسیار مهم است. این فرآیندها به منظور بهبود عملکرد، دقت، صحت و قابلیت تکرار پذیری نتایج آزمون انجام میشوند. در زیر توضیحی اجمالی درباره ارزیابی و بهبود فرآیندها در استاندارد 17025 آمده است:
1. ارزیابی فرآیندها:
- شناسایی و تعیین فرآیندهای کلیدی در آزمایشگاه، مانند نمونهبرداری، آزمون و کالیبراسیون.
- ارزیابی فرآیندها به منظور شناسایی نقاط ضعف، خطاها و عوامل موثر بر دقت و صحت نتایج.
2. تحلیل خطاها و عدم قطعیتها:
- تحلیل خطاها و عدم قطعیتها در آزمایشگاه با استفاده از روشهای آماری و تحلیلی.
- شناسایی علل و موارد موثر در ایجاد خطاها و عدم قطعیتها.
3. تعیین اقدامات بهبود:
- بر اساس نتایج ارزیابی و تحلیل خطاها، تعیین اقدامات بهبود و برطرف کردن نقاط ضعف و خطاها در فرآیندها.
- توسعه و اجرای اقدامات بهبود با هدف افزایش دقت، صحت و قابلیت تکرار پذیری نتایج.
4. مدیریت تغییرات:
- اعمال تغییرات در فرآیندها و روشهای کاری به منظور بهبود عملکرد و کاهش خطاها.
- مدیریت تغییرات با استفاده از روشهای مشخص شده و ارزیابی تأثیر آنها بر عملکرد آزمایشگاه.
5. پیگیری عملکرد:
- پیگیری و نظارت دائمی بر عملکرد فرآیندها و ارزیابی اثربخشی اقدامات بهبود انجام شده.
- استفاده از دادهها و شاخصهای عملکرد برای تصمیمگیری و بهبود فرآیندها.
به طور کلی، استاندارد 17025 توجه زیادی به ارزیابی و بهبود فرآیندها در آزمایشگاههای آزمون و کالیبراسیون میکند تا عملکرد بهینه و کیفیت بالا در ارائه نتایج آزمون را تضمین کند.
مرحله دهم: مقایسات بین آزمایشگاهی
در صورت امکان، آزمایشگاه باید در مقایسات بینآزمایشگاهی شرکت کند. این کار میتواند به ارتقاء قابلیت ارائه نتایج دقیق و قابل اعتماد و افزایش اعتماد در زمینه توانایی فنی آزمایشگاه کمک کند.
مقایسه بین آزمایشگاهها در استاندارد 17025 نقش مهمی در اطمینان از صحت و قابل اعتماد بودن نتایج آزمون دارد. در ادامه، شیوه و اهمیت مقایسه بین آزمایشگاهها در استاندارد 17025 را توضیح میدهم:
1. شیوه مقایسه بین آزمایشگاهی:
- استاندارد 17025 توصیف میکند که آزمایشگاهها باید میزان توافق نتایج آزمون خود را با سایر آزمایشگاهها مقایسه کنند.
- این مقایسه میتواند از طریق مشارکت در برنامههای بینآزمایشگاهی، ارسال نمونههای کنترل کیفیت یا مشارکت در آزمونهای مشترک باشد.
2. اهمیت مقایسه بین آزمایشگاهی:
- اطمینان از صحت نتایج: مقایسه بین آزمایشگاهی به آزمایشگاهها کمک میکند تا صحت نتایج خود را تأیید کنند و در صورت وجود اختلافات غیرقابل قبول، بهبود کنند.
- اعتماد مشتری: مقایسه بین آزمایشگاهی باعث ایجاد اعتماد بین مشتریان و آزمایشگاه میشود، زیرا نشان میدهد که آزمایشگاه توانایی تولید نتایج قابل اعتماد و قابل تایید را دارد.
- اصلاح نقاط ضعف: مقایسه بین آزمایشگاهی به آزمایشگاه کمک میکند تا نقاط ضعف خود را شناسایی کند و اقدامات بهبود را برای رفع آنها انجام دهد.
- افزایش کیفیت و قابلیت اطمینان: مقایسه بین آزمایشگاهی به آزمایشگاه کمک میکند تا کیفیت و قابلیت اطمینان فرآیندها و نتایج خود را بهبود بخشد.
بنابراین، مقایسه بین آزمایشگاهی در استاندارد 17025 اهمیت بالایی دارد و به تضمین صحت نتایج، ایجاد اعتماد مشتری، بهبود کیفیت و افزایش قابلیت اطمینان فرآیندها کمک میکند.
روش اجرایی مقایسات بین آزمایشگاهی در استاندارد 17025 به شکل زیر است:
1. انتخاب برنامههای بینآزمایشگاهی:
- آزمایشگاه باید برنامههای بینآزمایشگاهی را انتخاب کند که مناسب با نوع آزمونها و تجهیزات خود است.
- این برنامهها ممکن است شامل ارسال نمونههای کنترل کیفیت به آزمایشگاههای دیگر، مشارکت در آزمونهای مشترک یا برگزاری برنامههای تعلیم و تربیت مشترک باشد.
2. برنامهریزی و هماهنگی:
- آزمایشگاه باید با آزمایشگاههای دیگر هماهنگی کند و برنامهریزی مشترک را انجام دهد.
- این شامل تعیین زمان و مکان مقایسه، ارسال و دریافت نمونهها، تعیین روشها و پروتکلهای مشترک و مدیریت ارتباط با آزمایشگاههای دیگر میشود.
3. ارسال نمونههای کنترل کیفیت:
- آزمایشگاه باید نمونههای کنترل کیفیت را به آزمایشگاههای دیگر ارسال کند.
- این نمونهها باید دارای ویژگیهای مشخصی باشند و برای ارزیابی و مقایسه نتایج آزمون استفاده شوند.
4. تحلیل و ارزیابی نتایج:
- آزمایشگاه باید نتایج دریافتی از آزمایشگاههای دیگر را تحلیل و ارزیابی کند.
- این شامل مقایسه نتایج، تحلیل اختلافات، شناسایی عوامل مؤثر و ارزیابی صحت و دقت نتایج است.
5. اقدامات بهبود:
- آزمایش
گاه باید در صورت وجود اختلافات غیرقابل قبول با آزمایشگاههای دیگر، اقدامات بهبود مربوطه را انجام دهد.
- این شامل اصلاح فرآیندها، بهبود کنترل کیفیت، تعویض یا کالیبراسیون تجهیزات و آموزش و آگاهی بیشتر کارکنان است.
6. ثبت و گزارش نتایج:
- آزمایشگاه باید نتایج مقایسه بین آزمایشگاهی را ثبت و گزارش کند.
- این گزارشها باید شامل توضیحاتی درباره مقایسه، نتایج حاصل، اختلافات مشاهده شده و اقدامات بهبود موردنیاز باشند.
روش اجرایی مقایسه بین آزمایشگاهی در استاندارد 17025 به آزمایشگاهها کمک میکند تا صحت نتایج خود را تأیید کرده و اطمینان حاصل کنند که فرآیندها و نتایج آنها با سایر آزمایشگاهها سازگاری دارد.
مرحله یازدهم: ممیزی داخلی و ممیزی بیرونی
در این مرحله، ممیزی داخلی توسط تیم داخلی آزمایشگاه و ممیزی بیرونی توسط سازمان معتبری (مرکز ملی تایید صلاحیت یا انجمن آزمایشگاه همکار ) که اعتبارسنجی استاندارد 17025 را انجام میدهد، انجام میشود. این بررسیها به منظور ارزیابی مداوم کیفیت و رضایتمندی استفاده کنندگان از آزمایشگاه صورت میگیرند.
شیوه اجرایی ممیزی داخلی در استاندارد 17025 به منظور ارزیابی و اطمینان حاصل کردن از صحت و کارایی سیستم کنترل کیفیت آزمایشگاهها به کار میرود. در ادامه، شیوه اجرایی و اهمیت ممیزی داخلی در استاندارد 17025 را توضیح میدهم:
1. شیوه اجرایی ممیزی داخلی:
- برنامه ممیزی داخلی: آزمایشگاه باید برنامهای برای اجرای ممیزی داخلی تهیه و پیادهسازی کند. این برنامه شامل زمانبندی، مسئولیتها، روشها و فرآیندهای ممیزی است.
- انتخاب ممیزان: آزمایشگاه باید ممیزان مناسبی را برای انجام ممیزی داخلی انتخاب کند. این ممیزان باید مستقل و غیرتحت تأثیر مستقیم فرآیندهای ممیزی باشند.
2. اهمیت ممیزی داخلی:
- ارزیابی کیفیت: ممیزی داخلی به آزمایشگاه کمک میکند تا کیفیت فرآیندها و سیستم کنترل کیفیت خود را ارزیابی کند و مشکلات و نقاط ضعف را شناسایی کند.
- رفع نقاط ضعف: با تشخیص نقاط ضعف، آزمایشگاه میتواند اقدامات بهبود مربوطه را انجام دهد و عملکرد خود را بهبود بخشد.
- اطمینان مشتریان: انجام ممیزی داخلی نشان میدهد که آزمایشگاه توانایی کنترل کیفیت خود را دارد و نتایج آزمونها قابل اعتماد و قابل تایید هستند. این امر اعتماد مشتریان را بالا میبرد.
- رعایت استانداردها: ممیزی داخلی در استاندارد 17025 به عنوان یک نیاز الزامی ذکر شده است و آزمایشگاهها موظفند آن را انجام دهند.
ممیزی داخلی در استاندارد 17025 ابزاری قوی برای بهبود کیفیت و اعتبار آزمایشگاهها است. با اجرای منظم و مؤثر ممیزی داخلی، آزمایشگاه میتواند عملکرد خود را بهبود بخشد، استانداردها را رعایت کند و اعتماد مشتریان را جلب کند.
روش اجرایی ممیزی داخلی در استاندارد 17025 عبارت است از:
1. برنامهریزی ممیزی داخلی:
- تعیین زمانبندی: برنامهریزی برای انجام ممیزی داخلی در طول سال انجام میشود. زمانبندی بر اساس نیازها و موارد اساسی استاندارد 17025 تعیین میشود.
- انتخاب ممیزان: یک گروه از کارکنان غیرتحت تأثیر مستقیم فرآیندها باید به عنوان ممیزان انتخاب شوند. آنها باید دارای مهارتهای لازم در زمینه استاندارد 17025 و فرآیندهای آزمایشگاهی باشند.
2. انجام ممیزی داخلی:
- بررسی مستندات: ممیزان بررسی مستندات مربوط به سیستم کنترل کیفیت، فرآیندها، روشهای آزمون و کالیبراسیون، روشهای نگهداری ضابطه و سایر مستندات مربوطه را انجام میدهند.
- بازدید از محل: ممیزان به طور مستقل و براساس برنامه، از محل آزمایشگاه بازدید میکنند و فرآیندها، تجهیزات، محیط کار، نمونهبرداری و سایر عوامل را بررسی میکنند.
- مصاحبه با کارکنان: ممیزان با کارکنان آزمایشگاه مصاحبه میکنند تا اطلاعاتی درباره عملکرد فرآیندها، مشکلات موجود و اقدامات بهبودی را دریافت کنند.
3. گزارش ممیزی داخلی:
- پس از انجام ممیزی داخلی، ممیزان یک گزارش کامل از نتایج تهیه میکنند. این گزارش شامل نقاط ضعف شناسایی شده، توصیهها برای بهبود
فرآیندها و سیستم کنترل کیفیت، و اقداماتی که باید انجام شود، است.
ممیزی داخلی در استاندارد 17025 برای اطمینان حاصل کردن از کیفیت و صحت فرآیندها و سیستم کنترل کیفیت آزمایشگاه استفاده میشود. این روش اجرایی کمک میکند تا آزمایشگاه بهبودهای لازم را در فرآیندها و سیستم کنترل کیفیت خود انجام داده و به عملکرد بهتری دست یابد.
مرحله دوازدهم: اعتبارسنجی و صدور گواهینامه
در این مرحله، مرکز ملی تایید صلاحیت با اجرای اعتبارسنجی و بررسی دقیق فرآیندها و سیستمهای آزمایشگاه، گواهینامه استاندارد 17025 را صادر میکند. این گواهی نشاندهنده تطابق آزمایشگاه با الزامات استاندارد و توانایی ارائه نتایج دقیق و قابل اعتماد است.
برای ثبت نام و دریافت گواهی 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران NACI، مراحل زیر را میتوانید دنبال کنید:
1. بررسی الزامات:
- اطلاعات کامل در مورد الزامات استاندارد 17025 را مطالعه کنید.
- مطمئن شوید که آزمایشگاه شما برآورده کردن الزامات مربوطه است یا در صدد بهبود برای رسیدن به استانداردهای مطلوب تر هستید.
2. تهیه مستندات:
- مستندات موردنیاز را آماده کنید، از جمله:
- سیاستها و راهنماهای کیفیت آزمایشگاه
- روشهای آزمون و کالیبراسیون
- اطلاعات مربوط به تجهیزات و نگهداری ضابطه
- آموزش و صلاحیت کارکنان
3. پرکردن فرم ثبت نام:
- به وبسایت مرکز ملی تایید صلاحیت ایران بروید و فرم ثبت نام را تکمیل کنید.
- فرم را با دقت پر کنید و همراه با مستندات موردنیاز ارسال کنید.
4. بررسی و ارزیابی:
- مرکز ملی تایید صلاحیت ایران مستندات و اطلاعات را بررسی و ارزیابی میکند.
- در مرحله بعدی یک بازدید از آزمایشگاه شما برای ارزیابی عملکرد و تطبیق با استاندارد 17025 صورت می گیرد که توسط مرکز ملی برنامه ریزی می شود
5. دریافت گواهی:
- پس از تکمیل مراحل قبلی و تأیید صلاحیت، مرکز ملی تایید صلاحیت ایران به شما گواهی استاندارد 17025 صادر میکند.
مهم است که در هر مرحله با دقت و دقت عمل کنید و اطلاعات و مستندات موردنیاز را به درستی ارائه دهید. همچنین، بررسی دقیق
الزامات استاندارد و بهبودهای لازم را در فرآیندها و سیستم کنترل کیفیت آزمایشگاه خود انجام دهید.
مرحله سیزدهم: پیگیری و بهبود مستمر
پس از صدور گواهینامه، آزمایشگاه باید به صورت مستمر عملکرد خود را پیگیری کند و اقدامات بهبود را انجام دهد. این شامل مرور و به روزرسانی راهنماها و فرمها، ارزیابی عملکرد کیفیت، انجام تجزیه و تحلیل دادهها، ارتقاء مهارتهای کارکنان از طریق آموزش و ارتقاء تجهیزات و زیرساختها میشود.
بهبود مستمر و پیگیری در استاندارد 17025 بسیار مهم است و به عنوان یکی از اصول اساسی این استاندارد مطرح میشود. این اهمیت به دلیل موارد زیر است:
1. حفظ کیفیت: با انجام فعالیتهای پیگیری و بهبود مستمر، آزمایشگاه قادر خواهد بود کیفیت خدمات و نتایج آزمون را حفظ کند و بهبودهای لازم را در فرآیندها و سیستم کنترل کیفیت اعمال کند.
2. ارتقاء عملکرد: با ارزیابی مستمر و بهبود فرآیندها، آزمایشگاه میتواند عملکرد خود را بهبود بخشد، به روزرسانیهای لازم را اعمال کند و به دستیابی به استانداردهای بالاتر و نیازهای مشتریان خود بپردازد.
3. رقابتپذیری: انجام بهبود مستمر در آزمایشگاه، میتواند باعث افزایش رقابتپذیری آن در بازار شود. آزمایشگاههایی که به بهبود مستمر میپردازند و استانداردهای بینالمللی را رعایت میکنند، قدرت جذب و نگهداری مشتریان بیشتری دارند.
4. اعتبار و اعتماد: با انجام فعالیتهای پیگیری و بهبود مستمر، آزمایشگاه میتواند اعتبار و اعتماد مشتریان خود را جلب کند. این به این معنی است که مشتریان به صحت و قابلیت اعتماد نتایج آزمونهایی که از آزمایشگاه دریافت میکنند، اطمینان خواهند داشت.
شیوه پیگیری و بهبود مستمر در استاندارد 17025 به صورت دورهای و سیستماتیک انجام میشود. این شیوه عبارت است از:
- تعیین هدفها و نقاط قوت و ضعف فعلی آزمایشگاه.
- برنامهریزی برای بهبود فرآیندها و سیستم کنترل کیفیت.
- انجام اقدامات بهبود و ارزیابی نتایج آن.
- بررسی دورهای عملکرد و ارزیابی تحقق هدفها.
- تعیین نقاط ضعف جدید و انجام فعالیتهای بهبود مستمر دیگر.
اهمیت این شیوه در بهبود کیفیت، افزایش کارایی و ارتقای سطح عملکرد آزمایشگاه و در نهایت افزایش اعتبار و رقابتپذیری آن است.
مرحله چهاردهم: ارزیابی مراقبتی
ارزیابی مراقبتی (Surveillance Assessment) در استاندارد 17025 به منظور اطمینان حاصل کردن از رعایت آزمایشگاهها نسبت به الزامات استاندارد، انجام میشود. این ارزیابیها توسط سازمانهای اعتبارسنجی و تایید صلاحیت مستقل (مانند سازمانهای تایید صلاحیت ملی) یا ارزیابان خارجی انجام میشوند.
مراحل ارزیابی مراقبتی در استاندارد 17025 عبارتند از:
1. برنامهریزی ارزیابی:
- سازمان اعتبارسنجی یا ارزیاب خارجی برنامهریزی برای انجام ارزیابی مراقبتی میکند.
- زمان و محل ارزیابی، فرآیندها و تستهایی که مورد ارزیابی قرار میگیرند، مشخص میشود.
2. ارزیابی مستندات:
- مستندات مرتبط با استاندارد 17025 و عملکرد آزمایشگاه مورد بررسی قرار میگیرند.
- سازمان اعتبارسنجی یا ارزیاب خارجی از رعایت الزامات استاندارد در مستندات اطمینان حاصل میکند.
3. بازرسی میدانی:
- ارزیاب میدانی به آزمایشگاه میرود و فرآیندها، تجهیزات، آزمونها و کنترل کیفیت را بررسی میکند.
- ارزیاب ممکن است نمونهبرداری، بررسی نتایج آزمونها، مشاهده عملکرد کارکنان و بررسی شرایط فیزیکی آزمایشگاه را نیز انجام دهد.
4. ارزیابی عملکرد:
- نتایج ارزیابی مستندات و میدانی بررسی میشود.
- هر نقاط قوت و ضعف شناسایی میشوند و نقاطی که
نیاز به بهبود دارند، مشخص میشوند.
5. گزارش ارزیابی:
- پس از اتمام ارزیابی، گزارشی از نتایج تهیه میشود.
- گزارش شامل نقاط قوت و ضعف، توصیهها برای بهبود و نیز ضوابط اصلاحی است که آزمایشگاه باید رعایت کند.
منظور از ارزیابی مراقبتی در استاندارد 17025 اطمینان حاصل کردن از پایبندی آزمایشگاه به الزامات استاندارد و ارزیابی بهبودهای صورت گرفته و پیشنهادهایی برای بهبود عملکرد آزمایشگاه است. این ارزیابیها به منظور حفظ کیفیت و اعتمادسازی در صدور گواهی استاندارد 17025 صورت میگیرند.